Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Πως η ομιλία που απευθύνεται στα βρέφη βοηθάει τη γλωσσική ανάπτυξη;

ομιλία, γονείς, βρέφη

Κάποια από τα κύρια χαρακτηριστικά της ομιλίας που απευθύνουν οι γονείς και οι φροντιστές στα βρέφη περιλαμβάνουν:
  • υψηλό τόνο φωνής,
  • αργό ρυθμό ομιλίας με μεγαλύτερες παύσεις,
  • χρήση σύντομων προτάσεων,
  • επιμήκυνση των φωνημάτων μέσα σε λέξεις, 
  • έντονα προσωδιακά στοιχεία.
Τα χαρακτηριστικά της ομιλίας που απευθύνεται στα βρέφη 
  • είναι ανάλογα των αντιληπτικών τους ικανοτήτων, 
  • προσελκύουν και διατηρούν το ενδιαφέρον και την προσοχή τους  στην επικοινωνιακή αλληλεπίδραση,
  • βοηθούν κατ’ επέκταση τη γλωσσική ανάπτυξη. 
Επίσης, τα προσωδιακά στοιχεία της διαισθητικής μητρικής ομιλίας σχετίζονται με διαφορετικές προθέσεις και συναισθήματα και αυτές οι συσχετίσεις επιτρέπουν στα βρέφη να κάνουν τις πρώτες συνδέσεις ήχων με νοήματα. Επιπρόσθετα, o υψηλός τόνος φωνής και η αργή και ξεκάθαρη ομιλία παρέχουν σαφή παραδείγματα των ήχων-φωνημάτων και βοηθούν τα βρέφη να αντιλαμβάνονται και να διαφοροποιούν τους διάφορους ήχους-φωνήματα. Η αντίληψη και η διαφοροποίηση αυτή βοηθά τα μωρά, λίγο αργότερα να βαβίζουν, δηλαδή να παράγουν σειρές από διάφορες συλλαβές (παπαπα, μπαμπαμπα, νταντα) και, μετέπειτα, να παράγουν τις πρώτες τους λέξεις. Τέλος, τα υπερβολικά προσωδιακά στοιχεία και οι παύσεις βοηθούν τα βρέφη να απομονώσουν τις λέξεις. Η απομόνωση των λέξεων επιτρέπει την ευκολότερη κατανόηση τους!
Η φύση φαίνεται να έχει προνοήσει, λοιπόν, αφού ο αυθόρμητος τρόπος ομιλίας που χρησιμοποιούμε όταν απευθυνόμαστε σε βρέφη είναι και εκείνος που τα βοηθά να αναπτυχθούν περισσότερο!

Αιμιλία Καββαδά
Λογοθεραπεύτρια
M.Ed. Στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Παραγωγή του /ρ/

Συχνά τα παιδιά αντικαθιστούν στην ομιλία τους το φώνημα - ήχο /ρ/ με το φώνημα - ήχο /λ/. Ορισμένα παιδιά, μάλιστα, δεν μπορούν να διακρίνουν ακουστικά τους δύο ήχους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ενίσχυση της ικανότητας ακουστικής διάκρισης των ήχων /ρ/-/λ/, που επιτρέπει στο παιδί να αντιλαμβάνεται τη διαφορετικότητα των φωνημάτων, είναι απαραίτητο στάδιο της λογοθεραπευτικής παρέμβασης που στοχεύει στη σωστή παραγωγή του φωνήματος /ρ/ (Bowen, 2015). Το παραπάνω σκίτσο, αγαπημένο πολλών παιδιών, απεικονίζει τις δυσκολίες των παιδιών, αλλά και φυσικά ,την ελπίδα της θεραπείας!      Αιμιλία Καββαδά  Λογοθεραπεύτρια, M.Ed.                                                                                                                                Bowen, C. (2015). Children's speech sound disorders. (2nd ed.) Chichester: Wiley-Blackwell, Wiley.

Εικόνες δράσης

    Οι εικόνες δράσης είναι ένα σταθμισμένο εργαλείο αξιολόγησης δύο τομέων της γλώσσας: πρώτον, της μορφοσύνταξης, εξετάζοντας τη γραμματική επάρκεια των φράσεων που λέει το παιδί και δεύτερον, της πραγματολογίας, εξετάζοντας την πληροφοριακή επάρκεια, δηλαδή τη χρήση της γλώσσας που κάνει το παιδί ώστε να μεταδώσει πληροφορίες. Η ολιγόλεπτη χορήγησή της δοκιμασίας καθιστά εφικτή την αξιολόγηση σε πληθυσμούς παιδιών με αναπτυξιακά προβλήματα.     Το συγκεκριμένο εργαλείο είναι πολύ σημαντικό διότι η αξιολόγηση της γλωσσικής επάρκειας σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας έχει αδιαμφισβήτητη σημασία για την σχολική τους πρόοδο. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό πολλά είδη μαθησιακών δυσκολιών αποδίδονται σήμερα στην ύπαρξη γλωσσικών δυσκολιών.      Συνεπώς, η έγκαιρη ανίχνευση και αξιολόγηση των γλωσσικών προβλημάτων μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη αντιμετώπισή τους με αποτέλεσμα την αποκατάσταση ή τη μείωση των προβλημάτων αυτών. 

Το γλωσσικό πρόγραμμα ΜΑΚΑΤΟΝ

ζώο             γουρούνι         πρόβατο          αγελάδα           γάτα                                  Εικόνα 1. Νοήματα του προγράμματος ΜΑΚΑΤΟΝ                          H ομιλία χρησιμεύει στο να μεταφέρουμε επικοινωνιακά μηνύματα σε άλλους ανθρώπους: να εκφράσουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας μας και να ανταλλάξουμε πληροφορίες. Η ομιλία συνήθως συνοδεύεται από μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας όπως χειρονομίες, κινήσεις του σώματος και εκφράσεις του προσώπου. Αναπτυξιακά τα βρέφη, πριν καν πουν τις πρώτες λέξεις τους κατανοούν και εκφράζουν μηνύματα αρχικά με χειρονομίες, χρησιμοποιώντας πολυαισθητηριακές λειτουργίες. Η διαδικασία αυτή εμπλουτίζει το λεξιλόγιό τους και το μετατρέπει σε εκφραστικό.     Το πρόγραμμα ΜΑΚΑΤΟΝ στο οποίο έχω εκπαιδευτεί  είναι ένα επικοινωνιακό - γλωσσικό πρόγραμμα που είναι εξαιρετικά ευέλικτο απευθύνεται σε άτομα που εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα αναπτυξιακών δυσκολιών (για παράδειγμα γλωσσική καθυστέρηση, γλωσσική διαταραχή, διαταρα