Τα παιδιά που πάσχουν από επαναλαμβανόμενα επεισόδια μέσης ωτίτιδας μπορεί να αναπτύξουν προβλήματα στο λόγο και την ομιλία, αναφέρει ο καθηγητής ΩΡΛ κ.Εμμανουήλ Χελιδόνης στο βιβλίο του, "Σύγχρονη Ωτορινολαρυγγολογία".
Τα προβλήματα στο μέσο αυτί είναι από τα πιο συνηθισμένα στην πρώιμη παιδική ηλικία. Για πολλά παιδιά τα προβλήματα αυτά είναι μόνο ενόχληση που περνάει και δεν δημιουργούν μακροχρόνιο πρόβλημα.
Μερικά παιδιά ωστόσο παρουσιάζουν χρόνια ή επαναλαμβανόμενα προβλήματα στο μέσο αυτί κατά τα οποία το ένα επεισόδιο φαίνεται να έρχεται αμέσως μετά το άλλο. Εφόσον τέτοια προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν μετρίου βαθμού βαρηκοΐα τα παιδιά που τα παρουσιάζουν έχουν συχνά δυσκολία να μάθουν να μιλούν και να ακούν με προσοχή. Όταν αμφιβάλλετε για την ανάπτυξη του λόγου του παιδιού, ή έχετε την αίσθηση ότι δεν ακούει, ζητήστε ΩΡΛ εκτίμηση, και ξεκινήστε όσο το δυνατόν νωρίτερα την θεραπεία.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα προβλήματα στο μέσο αυτί δεν επιμένουν και η συναφής βαρηκοΐα δεν είναι τέτοια που να επηρεάζει την ανάπτυξη του λόγου. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις, τα προβλήματα στο μέσο αυτί εμποδίζουν την εξέλιξη του λόγου. Έτσι ο λόγος δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά αλλά αντίθετα προκαλείται διαταραχή της γλώσσας και της ομιλίας.
Με την ιατροφαρμακευτική παρέμβαση τα επεισόδια ωτίτιδας θα περιοριστούν ή θα σταματήσουν αλλά είναι πολύ πιθανό τα προβλήματα ομιλίας να συνεχιστούν και να χρειαστεί λογοθεραπευτική παρέμβαση.
Τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής είναι ιδιαίτερα χρήσιμα γιατί τότε τα παιδιά μαθαίνουν τις βάσεις για την ανάπτυξη του λόγου. Τότε τα παιδιά πρέπει να ακούν κάθε φθόγγο που λένε οι γονείς τους αρκετά καθαρά ώστε να μπορούν να σκιαγραφήσουν τον τρόπο παραγωγής του. Επίσης πρέπει να μάθουν πότε να χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο φθόγγο ώστε να κάνουν μια πρόταση γραμματικά σωστή. Για παράδειγμα, πρέπει να ακούσουν ότι ένα «ς» μπαίνει στο τέλος του πληθυντικού για να δηλώσει τη γραμματική αυτή κατηγορία (π.χ. πατάτες) ή ότι ένα «εις» χρησιμοποιείται για να δηλώσει δεύτερο ενικό πρόσωπο στα ρήματα, (π.χ. παίζεις). Πολλοί σημαντικοί φθόγγοι τοποθετούνται στο τέλος των λέξεων αλλά συχνά λέγονται σε μικρότερη ένταση και έμφαση από ό,τι φθόγγοι που παρουσιάζονται στην αρχή ή στο τέλος των λέξεων. Έτσι οι τελικοί φθόγγοι τελικά ακούγονται δύσκολα ακόμη και από τέλεια αυτιά ενηλίκων.
Είναι σημαντικό να μπορεί ο γιατρός να εξηγήσει στους γονείς ότι το ερώτημα δεν είναι: «πώς το παιδί μου αντιδρά στην ομιλία συγκρινόμενο με άλλα παιδιά της ηλικίας του;». Το ερώτημα είναι «Πώς το παιδί μου αντιδρά στην ομιλία στην περίοδο που τα αυτιά του έχουν πρόβλημα ή είναι γεμάτα από υγρό, σε σύγκριση με την περίοδο που τα αυτιά του είναι καθαρά και υγιή;».
Τα προβλήματα στο μέσο αυτί είναι από τα πιο συνηθισμένα στην πρώιμη παιδική ηλικία. Για πολλά παιδιά τα προβλήματα αυτά είναι μόνο ενόχληση που περνάει και δεν δημιουργούν μακροχρόνιο πρόβλημα.
Μερικά παιδιά ωστόσο παρουσιάζουν χρόνια ή επαναλαμβανόμενα προβλήματα στο μέσο αυτί κατά τα οποία το ένα επεισόδιο φαίνεται να έρχεται αμέσως μετά το άλλο. Εφόσον τέτοια προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν μετρίου βαθμού βαρηκοΐα τα παιδιά που τα παρουσιάζουν έχουν συχνά δυσκολία να μάθουν να μιλούν και να ακούν με προσοχή. Όταν αμφιβάλλετε για την ανάπτυξη του λόγου του παιδιού, ή έχετε την αίσθηση ότι δεν ακούει, ζητήστε ΩΡΛ εκτίμηση, και ξεκινήστε όσο το δυνατόν νωρίτερα την θεραπεία.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα προβλήματα στο μέσο αυτί δεν επιμένουν και η συναφής βαρηκοΐα δεν είναι τέτοια που να επηρεάζει την ανάπτυξη του λόγου. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις, τα προβλήματα στο μέσο αυτί εμποδίζουν την εξέλιξη του λόγου. Έτσι ο λόγος δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά αλλά αντίθετα προκαλείται διαταραχή της γλώσσας και της ομιλίας.
Με την ιατροφαρμακευτική παρέμβαση τα επεισόδια ωτίτιδας θα περιοριστούν ή θα σταματήσουν αλλά είναι πολύ πιθανό τα προβλήματα ομιλίας να συνεχιστούν και να χρειαστεί λογοθεραπευτική παρέμβαση.
Τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής είναι ιδιαίτερα χρήσιμα γιατί τότε τα παιδιά μαθαίνουν τις βάσεις για την ανάπτυξη του λόγου. Τότε τα παιδιά πρέπει να ακούν κάθε φθόγγο που λένε οι γονείς τους αρκετά καθαρά ώστε να μπορούν να σκιαγραφήσουν τον τρόπο παραγωγής του. Επίσης πρέπει να μάθουν πότε να χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο φθόγγο ώστε να κάνουν μια πρόταση γραμματικά σωστή. Για παράδειγμα, πρέπει να ακούσουν ότι ένα «ς» μπαίνει στο τέλος του πληθυντικού για να δηλώσει τη γραμματική αυτή κατηγορία (π.χ. πατάτες) ή ότι ένα «εις» χρησιμοποιείται για να δηλώσει δεύτερο ενικό πρόσωπο στα ρήματα, (π.χ. παίζεις). Πολλοί σημαντικοί φθόγγοι τοποθετούνται στο τέλος των λέξεων αλλά συχνά λέγονται σε μικρότερη ένταση και έμφαση από ό,τι φθόγγοι που παρουσιάζονται στην αρχή ή στο τέλος των λέξεων. Έτσι οι τελικοί φθόγγοι τελικά ακούγονται δύσκολα ακόμη και από τέλεια αυτιά ενηλίκων.
Είναι σημαντικό να μπορεί ο γιατρός να εξηγήσει στους γονείς ότι το ερώτημα δεν είναι: «πώς το παιδί μου αντιδρά στην ομιλία συγκρινόμενο με άλλα παιδιά της ηλικίας του;». Το ερώτημα είναι «Πώς το παιδί μου αντιδρά στην ομιλία στην περίοδο που τα αυτιά του έχουν πρόβλημα ή είναι γεμάτα από υγρό, σε σύγκριση με την περίοδο που τα αυτιά του είναι καθαρά και υγιή;».
Συγγραφέας: Συλλιγαρδάκης Νικόλαος, Ωτορινολαρυγγολόγος